Przewodnik po Czeskim Cieszynie

Czeski Cieszyn powstał w 1920 roku w wyniku podziału dawnego Księstwa Cieszyńskiego pomiędzy Polskę i Czechosłowację. Ustalona granica przebiegła wzdłuż rzeki Olzy i podzieliła miasto na dwie części. W momencie podziału w Czeskim Cieszynie mieszkało więcej Polaków niż Czechów, jednak w wyniku napływu ludności z głębi kraju oraz polityki rządu czeskiego dziś stanowi ona jedynie 15% mieszkańców.

Większość cieszyńskich zabytków skupiona jest wokół Starego Miasta. Dominuje zabudowa XIX–wieczna oraz międzywojenna. Sercem Czeskiego Cieszyna jest Saska Kępa – historyczne przedmieście założone przez księcia Alberta Sasko-Cieszyńskiego w 1794 roku, które rozwinęło się dopiero po budowie dworca kolejowego w 1869 roku. Od momentu podziału dawna dzielnica Cieszyna Saska Kępa zaczęła funkcjonować jako odrębne miasto – Czeski Cieszyn. Była to dzielnica przemysłowa, która rozrosła się na przełomie XVIII i XIX wieku. Po podziale Cieszyna po czeskiej stronie nie było ani cennych zabytków, ani typowych dla odrębnego miasta urzędów czy placówek oświatowych. W latach 20-tych XIX wieku rozpoczęto budowę nowego centrum Czeskiego Cieszyna.

Dzieje miasta i jego kultury można prześledzić w Muzeum Ziemi Cieszyńskiej. Budynek muzeum pochodzi z lat 1884-85 i stanowi okazały zabytek architektury neoklasycystycznej. Dwa lata później w tym samym stylu została wybudowana Drukarnia Cieszyńska.

Wśród zabytków cieszyńskiego centrum na uwagę zasługuje Ratusz Miejski. Został on wybudowany w 1928 roku w stylu neorenesansowym. Charakteryzuje się oryginalną fasadą, a w szczególności łukowatymi elementami, zegarem tablica pamiątkową Jerzego Trzanowskiego. Tablica ozdobiona jest herbami Czech, Moraw, Śląska i Słowacji. Podobne tablice znajdują się w Pradze przy kościele św. Mikołaja oraz Lipowskim Mikulaszu.

Najstarszy budynek w Czeskim Cieszynie pochodzi z 1836 roku. Znajduje się on przy ulicy Masarykovy Sady 18 i charakteryzuje się stylem empirowym. W mieście znajdziemy również pomnik upamiętniający poległych podczas I wojny światowej.

Jak w każdym mieście znajdziemy tutaj zabytki sakralne. Neogotycki kościół Najświętszego Serca Jezusowego z 1894 roku. Ewangelicki Kościół Marcina Lutra z 1927 roku sylwetką przypomina bazyliki romańskie. Obecnie ciężko znaleźć tutaj ślady zabytków żydowskich. Dawniej istniała synagoga gminna, jednak została zniszczona. Jednym z niewielu zabytków jest budynek „M.L. May” czyli dawny dom Mosesa Lobla Maya, w którym przez krótki czas znajdował się dom modlitwy. Natomiast sam May był przez pewien czas przełożonym ortodoksyjnego stowarzyszenia Szomre Szabos.

Nie lada atrakcją może być Archeopark utworzony w miejscu, gdzie słowiańskie dzieje plemienia Gołęszyców rozpoczynają historię Cieszyna.

Ważnym punktem jest oczywiście Most Przyjaźni łączący Polskę z Czechami. Obecny most został wybudowany w 1953 roku. Warto zmotoryzowanym turystom zwrócić uwagę na fakt, że mostem można przejechać z Polski do Czech, a w odwrotnym kierunku przejazdu brak – trzeba pojechać dość długim objazdem.

Co zobaczyć tuż za granicą – w polskim Cieszynie?
Oprócz uroczego rynku obowiązkowym punktem jest Góra Zamkowa. Początkowo na górze znajdował się gród, a w XIV wieku powstał na tym miejscu obronny zamek gotycki. Gdy Cieszyn przeszedł w ręce Habsburgów Górę Zamkową gruntownie przebudowano. Na fundamentach zamku wybudowano letni Pałacyk Myśliwski, a resztę terenu zamieniono w park, w którym powstała Wieża Piastowska i rotunda św. Mikołaja. Obecnie przywrócono jej pierwotny kształt. Pałac Myśliwski od 1947 roku jest siedzibą Szkoły Muzycznej, której uczniami byli między innymi Stanisław Hadyna, Karol Stryja czy Jan Sztwiertnia.